هنوز کمتر از ۶ ماه از شروع برنامه جامع اقدام مشترک در توافق هسته ایران و ۵+۱ و برداشته شدن تحریم های اقتصادی نمی گذرد که آژانس بین المللی انرژی در گزارش جدید خود خبرهای خوش برای ایران دارد، خبر رسیدن تولید نفت ایران به سطح قبل از تحریم ها. اتفاقی که بعد از ماه ها جدال سیاسی و دیپلماسی اقتصادی بین ایران و کشورهای تولید کننده نفت به خصوص عربستان در بازار جهانی افتاد و در نهایت با موفقیت ایران و پس گرفتن سهم خود از بازار به پایان رسید و حالا موضوع مهم حفظ این سهم در بازار است.

در ماه های گذشته به خصوص با کاهش قیمت برخی از کشورهای نفتی طرحی تحت عنوان « فریز نفتی» را تهیه کرده بودند و از ایران می خواستند به این طرح بپیوندد و افزایش تولید و فروش را به زمانی دیگر موکول کند اما در مقابل مسئولان نفتی کشور و در راس آن ها وزیر نفت بارها اعلام کردند که علارغم کاهش قیمت های جهانی نفت ایران به دنبال پس گرفتن جایگاه خود در بازار جهانی نفت است و به طرح هایی مانند فریز نفتی در این شرایط نمی پیوندد و به دنبال آن است که تولید خود را افزایش دهد و سهم بازار خود را که بعد از تحریم های اقتصادی و نفتی به دست کشورهای دیگر افتاد بازپس گیرد.

موضوعی که آژانس بین المللی انرژی در گزارش جدید خود به آن اشاره کرده است. براساس گزارش آژانس:« تولید نفت ایران به سطح قبل از تحریم ها در بیش از ۴ سال قبل رسیده و در ماه گذشته میلادی، روزانه ۳.۵۶ میلیون بشکه نفت تولید کرده که آخرین بار در نوامبر ۲۰۱۱ یعنی پیش از وضع تحریم ها به این میزان تولید دست یافته بود.»

آژانس بین المللی انرژی در ادامه نوشته:« صادرات نفت ایران با بیش از ۴۰ درصد افزایش به ۲ میلیون بشکه در روز یعنی نزدیکی صادرات دوران پیش از تحریم  رسیده است.»

بر اساس این گزارش، هرچند عراق و امارات نیز در این ماه تولید خود را افزایش داده اند، اما افزایش تولید ۳۰۰ هزار بشکه ای نفت ایران عامل اصلی رسیدن تولید نفت اوپک به رقم ۳۲.۷۶ میلیون بشکه در روز بوده که بالاترین رقم از اوت ۲۰۰۸ تاکنون به شمار می رود.

در همین باره بلومبرگ نیز در گزارشی نوشته صادرات نفت ایران نسبت به ماه مارس حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در این میان چین بخشی عمده از نفت ایران را خریداری می کند و خرید نفت اروپا از ایران هم به میزان قابل توجهی بیشتر شده است. بخشی از این افزایش صادرات در ماه آوریل «احتمالا به دلیل بارگیری هایی بوده که از ماه مارس به ماه آوریل سرریز شده است.» چین با خرید روزانه بیش از ۸۰۰ هزار بشکه نفت، بزرگترین مشتری نفت ایران در ماه آوریل بوده است. خرید نفت چین از ایران در این ماه نسبت به ماه مارس ۵۷ درصد افزایش داشته است. خریداران اروپایی نیز حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت در این ماه از ایران وارد کرده اند که تقریبا دو برابر خرید صورت گرفته در ماه گذشته بوده است. مشتریان اروپایی قبل از تشدید تحریم های ایران در اواسط سال ۲۰۱۲، روزانه حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می کردند. در حال حاضر شرکت های توتال فرانسه و توپراس ترکیه مهمترین مشتریان اروپایی نفت ایران هستند.

علاوه براین ها آژانس بین المللی انرژی پیش بینی کرده است که ایران روند افزایش تولید و صادرات را ادامه خواهد داد:« ایران احتمالا افزایش تولید بیشتری را تجربه خواهد کرد، با این وجود، پتانسیل این کشور برای افزایش قابل توجه تولید احتمالا از ناحیه محدودیت های ظرفیت تولید در کوتاه مدت با موانعی مواجه خواهد بود. ایران قبل از تشدید تحریم ها، دومین تولید کننده بزرگ عضو سازمان کشورهای صادر کننده نفت محسوب می شد، اما در حال حاضر عراق جای ایران را گرفته است.»

در ماه های گذشته به خصوص بعد از لغو تحریم های اقتصادی مذاکرات بسیاری بین ایران با کشورهای معتبر جهان ( هند، چین، ژاپن، فرانسه، ایتالیا، آلمان و…) برای خرید نفت صورت گرفته و شرکت های معتبر بسیاری برای حضور در ایران و سرمایه گذاری در پروژه های نفتی اعلام آمادگی کرده اند.

در همین  زمینه رکن‌الدین جوادی، معاون وزیر نفت نیز درباره آخرین وضع صادرات نفت ایران گفته: مهم‌ترین استراتژی و تاکتیک فروش نفت خام ایران در دوره پساتحریم عرضه و امضای قراردادهای فروش با مصرف‌کنندگان اصلی و نهایی است.  مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران با اعلام این‌که اولویت فروش نفت به مصرف‌کنندگانی است که پالایشگاه دارند، تصریح کرد: بر این اساس سعی و سیاست شرکت نفت آن است تا با دلالان، واسطه‌ها و توزیع‌کنندگان نفت وارد معامله نشود. او با تاکید بر این‌که براساس این سیاست بر روی بازارهای متعددی تمرکز کرده‌ایم، بیان کرد: تاکنون قراردادهای فروش نفت یاران با شرکت‌های لوک اویل روسیه، سپسای اسپانیا، ساراس ایتالیا و پتروهلیک یونان عملیاتی و اجرایی شده و تا پیش از تابستان چندین قرارداد دیگر فروش نفت به شرکت‌های اروپایی عملیاتی خواهد شد.

همچنین به گفته جوادی ٣٠ تا ٣۵‌درصد فروش و صادرات نفت خام ایران راهی بازارهای اروپا می ‌شود. به گفته او پیش‌بینی می‌شود تا پایان اردیبهشت‌ماه حجم صادرات نفت ایران به کشورهای اروپایی تا سقف ۶۰۰‌هزار بشکه در روز افزایش یابد.