به گزارش هنرآنلاین، در کوچههای حوالی میدان امام علی(ع) و در محله هارونیه اصفهان، خانهای به چشم میخورد که با سبک معماری صفوی اما با تزئینات قاجار ساخته شده است. این بنای چشمنواز به نام خانه تاریخی اژهایها شهرت دارد و این روزها میزبان خاص گردشگران نوروزی است. بعد از عبور از قوس دهلیز کوتاه […]
به گزارش هنرآنلاین، در کوچههای حوالی میدان امام علی(ع) و در محله هارونیه اصفهان، خانهای به چشم میخورد که با سبک معماری صفوی اما با تزئینات قاجار ساخته شده است. این بنای چشمنواز به نام خانه تاریخی اژهایها شهرت دارد و این روزها میزبان خاص گردشگران نوروزی است.
بعد از عبور از قوس دهلیز کوتاه این بنا به حیاط اصلی آن میرسیم که دو باغچه و یک آبنما با سه فوارهٔ آب چشمنوازی میکند و هرچند این بخش، نوساز است، اما توانسته به این مکان بوی طراوت و زندگی ببخشد. با عبور از حیاط و ورود به شاهنشین، با انبوه طرحها و رنگها و نقاشیها و گچبریهای هنرمندانه که قابهای متعددی از آیینهها را در برگرفتهاند، مواجه میشویم که از علاقه صاحب این خانه به هنر نقاشی و معماری حکایت دارد.
نقاشیهای زیبایی نیز از گلها، پرندهها، میوهها، تصاویری در قالب فرشته و پرترههای ساکنان خانه بر دیوارها و سقف عمارت به چشم میخورد.
در ابتدای ورود با طرحهایی رنگین از میوههای تابستانی در دورتادور سردرهای شاهنشین عمارت مواجه میشویم که با ظرافت تمام با کتیبههایی شامل «بسمالله الرحمن الرحیم»، «اسماءالحسنی»، «صلوات»، «آیتالکرسی» و مصراعهایی از برخی اشعار، قاب گرفتهشدهاند که ازجمله میتوان به مصراع «به باغ جنان قامت افراخت طوبی» اشاره کرد.
«بر کتیبه سردر ورودی شاهنشین این عمارت، «بسمالله الرحمن الرحیم» با خط نستعلیق نوشتهشده است، البته این خانه با کتیبه دیگری نیز مزین شده که شامل این تکبیتی است «گر خوانمش بهشت برین، این سخن بهجاست/ این کاخ دلفروز و شاد ز حاجی حسین به پاست» گویی صاحبخانه با این بیت تلاش کرده است که نام خودش را همراه عمارت زیبایش برای آیندگان بر جای بگذارد. »
امضای هنری نقاش این بنا بهعنوان «راقمه زینالعابدین» و تاریخ قمری ۱۲۶۸ که به نظر میرسد تاریخ اتمام تزئینات نقاشی این بنا است، در ذیل دو طرح و بهصورت قرینه در دیوارهای جنوبی و شمالی این بنا تکرار شدهاند
مقرنسها که همان گچبریهای کنگرهای هستند دیوار بلند عمارت را به دو بخش تقسیم کردهاند و در هر کنگره، نقشی از معروفترین نقاشیهای جهان طراحیشده است. راهنمای گردشگریِ حاضر در این خانه زیبا اشاره میکند که «تنها یک پنجره از دوران قاجار در میان درها و پنجرههای این مجموعه باقیمانده است.
این پنجره با رنگ قهوهای سوخته و طرحهای هنرمندانه و ظریف چوبی از سایر پنجرهها متمایز شده است.» در کنار پنجرههای عمارت، کتیبههایی با نقش پرتره یک زن و مرد به چشم میخورد که توضیحات راهنما در این خانهموزه، احتمال میدهد آنها نقاشی چهره عروس و دامادهای این عمارت باشد.
بالاتر از پنجرهها گلدانهایی وجود دارد که عبارت «ماشاالله» روی آنها نقاشی شده که حاکی از اعتقاد صاحبخانه به باور کهن چشم و نظر است. کتیبه دیگری با عنوان «یا سبحان» در کنار این گلدانها نیز به چشم میخورد. پرترههای قاجاری از زنان و مردان در ترنجهای دیوارها و سقف عمارت نیز هر بینندهای را مجذوب میکند.
هرکدام از این پرترهها با شکل و شمایل و لباسهای متفاوتی نقاشی شدهاند و راهنما اینطور تشریح میکند که «احتمال دارد این طراحیها نقش چهرههای فرزندان و غلامان این خانه باشد و علت تفاوت لباسها همین است.» لباس برخی چهرهها مجلل و شامل زیورآلات گرانبها و پوشش برخی ساده است که نشاندهنده تمایز غلامان عمارت و بزرگزادگان است.
خاندان اژهایها از خانوادههای معروف اصفهان بهشمار میروند، اما بر اساس گفته نوادگان این خاندان، هیچکدام از اعضای خانواده اژهای در این خانه سکونت نداشتند؛ ازاینرو در مورد علت نامگذاری این خانه به اسم خاندان اژهایها سند و مدرک کافی وجود ندارد، ولی احتمال میرود کسی که این خانه را ساخته، فردی از منطقه اژیه اصفهان بوده است.
منبع : هنر آنلاین